Slang więzienny

Gwara więzienna – jest to język środowiskowy środowisk przestępczych na gruncie języka polskiego. Szczególny przypadek argotu. Powstała najprawdopodobniej w XIX wieku na terenie zaboru rosyjskiego. Początkowo pełniła funkcję głównie języka tajnego, gwary środowiskowej przestępców odsiadujących długoletnie wyroki. Od końca XIX wieku używana także na wolności. Gwarę więzienną należy podzielić na tzw. kminę (język grypsujących, nazywanych ludźmi) oraz język zwykły - tzw. frajerów.

• afera – 1) niesłuszne posądzenie o naruszenie zasad panujących wśród grypsujących; 2) przestępstwo
• afera bęckowa – pobicie
• afera koperkowa – kłótnia o sprawy nieistotne
• afera majtkowa – zgwałcenie
• agregat – 1) grzałka do gotowania wody; 2) cwaniak
• akcja – wydarzenie, wybryk, przestępstwo
• akcja S – akt samoagresji
• akowiec – złodziej wiejskiego inwentarza
• alejka – przestrzeń (przejście) między łóżkami ustawionymi w celi
• alfons – sutener
• amerykany – kajdanki
• anioł z głową diabła – nazwa tatuażu: symbol oszustwa
• angielski włos – cienka, zwijana piłka włosowa, służy do cięcia krat
• apropak – więzień, który się wywyższa, pozuje na inteligenta
• arbajt – praca
• arbajtować – pracować
• atanda – 1) grupa strażników zajmujących się zadaniami specjalnymi, np. tłumieniem buntu więźniów; 2) ~! – uwaga!
• audiencja – pogard. homoseksualny stosunek oralny, którego obiekt bierny siedzi na muszli klozetowej
• aza – okratowane auto przeznaczone do transportu więźniów
• bachnąć się – popełnić samobójstwo
• bachnąć się na struny – podciąć sobie żyły, popełniając samobójstwo
• bachnąć się na linę – powiesić się
• badejki – majtki, slipy, spodenki
• bajer – 1) kłamstwo; 2) przechwalanie się
• bajer siać / wciskać / wstawiać / żenić – okłamywać
• bajera – gwara więzienna
• bajerant – 1) kłamca; 2) chwalipięta, zwłaszcza więzień, który przechwala się dokonanymi przestępstwami
• bajerować – kłamać
• bajerownik – głośnik radiowęzła więziennego
• bałach – kłamstwo
• bałamut – psycholog, psychiatra (więzienny)
• bałanda – zupa marnej jakości
• bania – wódka
• bank – 1) pewność; 2) zapas
• bankowo! – na pewno!
• bankowy numer – akcja przestępcza, mająca przynieść pewny zysk
• bańka – 1) wódka; 2) milion złotych; 3) głowa
• barachło – byle co
• basta – 1) koniec; 2) zaklęcie odwołujące zakaz lub klątwę
• batory – 1) wózek z kotłami, którym rozwozi się posiłki po celach
• bawić się – 1) kraść; 2) onanizować się
• bawić się krawiectwem – dokonywać kradzieży kieszonkowych
• bawić się puzonem – onanizować się
• bejc – 1) pijak; 2) bejca do drewna
• bejza – 1) szczotka do ubikacji; 2) szczotka do zamiatania
• beret – 1) deska sedesowa; 2) cwel
• berło – szczotka do ubikacji
• berza – dworzec kolejowy
• betoniara – 1) grzałka do gotowania wody; 2) głośnik radiowęzła w zakładzie karnym
• bez – przyimek używany w celu zaprzeczenia następującego po nim wyrazu
• bęcki – pobicie
• białko – papiery więźnia, dokumenty
• bić – czasownik o wielu różnych znaczeniach, które zależą od kontekstu
• bić komuś w baniak / dekiel – wariować
• bić konia – onanizować się
• biegać w kołowrocie – spacerować (na placu spacerowym)
• biegać z mamą – być w relacji z kobietą
• biks – wyrażanie wrogości, napięcia, gotowości do podjęcia działania
• binia – narzeczona, konkubina
• biżuteria – kajdanki
• blank – pieniądze
• blatny – pewny, godny zaufania, lojalny
• blik – obserwacja, ubezpieczanie kogoś
• blit – złoto
• błyskawica – nazwa tatuażu pod lewym okiem (oznacza "Przysięgam zemstę sprawiedliwości")
• bocian – posterunek umiejscowiony ponad więziennym murem
• boks – izolatka
• bomba – 1) wyrok w trybie przyspieszonym; 2) cios; 3) przesyłka z domu
• brać – czasownik o wielu różnych znaczeniach, znaczenie zależy od kontekstu, np.: 1) kraść; 2) kłamać; 3) kopać; 4) donieść na kogoś; 5) odbywać akt płciowy i in.
• brać do buzi – być obiektem oralnego aktu płciowego
• brać pod glany – kopać
• brać na huki – zastraszać krzykiem
• brać spod celi na okrągło – stale okradać współwięźniów z celi
• brać na bęcki – pobić
• brać na huki – wymuszać krzykiem
• brać na huki z orężem – wykrzykiwać groźby
• Bramini na wojnie tylko spokojnie – zachowanie spokoju, opanowanie, pełna kontrola sytuacji
• brat – przyjaciel
• brendy – denaturat
• brewiarz – kodeks karny
• buc – ofiara przestępstwa
• buda – 1) więzienie; 2) okratowane auto przeznaczone do transportu więźniów
• bulgot – nużące wypowiedzi
• bunkier – izolatka
• bury – godny pogardy
• cacka – drobna biżuteria, którą nielegalnie handlują więźniowie
• cegielnia – 1) odbytnica; 2) pośladki
• celowy, celkowy – starszy celi
• celówka – 1) karta informacyjna o więźniu; 2) w więzieniu kobiecym: współmieszkanka celi
• cesarka, cesarski chlast – samoagresja polegająca na pocięciu sobie żyletką brzucha
• chabeciarz – więzień zdegradowany i prześladowany przez grupę
• chabeta – 1) rodzaj komunikacji pomiędzy celami (za pomocą drążka i sznurka przesyła się przez okno list do innej celi); 2) penis
• chałupa – kara 25 lat pozbawienia wolności
• chapać dzidę – uprawiać seks oralny
• chart – policjant, funkcjonariusz
• chlać – donosić władzom więzienia
• chlapać patelnię – robić minetę
• chlast po strunach – przecięcie żył
• chlastać – podciąć sobie żyły
• chlejus – donosiciel
• choinka – drut, do którego przymocowane są inne druty (kształtem przypomina choinkę); przedmiot służący do aktów samoagresji
• chrzest – rytuał powitalny nowych więźniów; polega na pobiciu i sprawdzaniu reakcji
• ciągnąć druta – być obiektem oralnego stosunku homoseksualnego
• cień – więzienie
• ciota, ciotka – 1) więzień stojący najniżej w więziennej hierarchii; 2) złożona słonina służąca do masturbacji
• cuwaks – więzień skazany po raz pierwszy lub nowo przybyły
• cwałować – komunikować się w więzieniu za pomocą drążków i sznurka (praktyka nielegalna)
• cwel – osoba zgwałcona oralnie lub doodbytniczo przez innych więźniów i przez to napiętnowana jako niższa w hierarchii, służąca m.in. do zaspokajania popędu płciowego współwięźniów
• ćma – prostytutka
• ćwiara, ćwiartka – kara 25 lat pozbawienia wolności
• dać, dawać – 1) uciec; 2) zdradzić; 3) zgodzić się na stosunek seksualny
• dać kogoś do sprawy – włączyć do kręgu podejrzanych, podając czyjeś dane policji itp.; wydać, zdradzić kogoś
• daj – obraź. propozycja odbycia stosunku seksualnego
• damski – 1) nieważny, byle jaki, np. Damskie bluzgi się nie liczą; 2) fałszywy
• damski bokser – skazany za pobicie kobiety (taki więzień jest pogardzany w zakładzie karnym przez innych)
• damskie głosy śmigają w niebiosy – obelgi kobiet nie mają mocy obrażania człowieka
• derby – grupowa masturbacja
• diabeł – nazwa tatuażu: 1) odstraszającego, symbolizującego odwagę, męstwo; 2) symbolu awanturnika, prowokatora
• dmuchać – uprawiać seks
• dmuchać w puzon – być obiektem stosunku oralnego
• dmuchanka – rodzaj komunikacji grypsujących (wykorzystuje się papierowy rożek, przez który wydmuchuje się list)
• doklepać kogoś – spowodować, że ktoś zostanie włączony do kręgu podejrzanych
• dolewka – 1) kara dodatkowa wymierzona przez sąd w wyroku; 2) podwyższenie kary podczas rozprawy rewizyjnej
• dostać kindybał w styję – zostać zgwałconym analnie
• drapanka – akt samoagresji polegający na pocięciu ciała; obrażenia są płytkie, na ogół niegroźne, za to widowiskowe
• dreptak – 1) spacer więźniów; 2) plac spacerowy
• drętwa gadka – przesłuchania
• druciara, druciarz – 1) obelga; 2) więzień, który jest obiektem homoseksualnego stosunku oralnego
• dupodajca, dupodajec – więzień stojący najniżej w hierarchii więziennej, bierny obiekt stosunków seksalnych
• dwa lata – jak za brata – po peronie się przelata – przysł., lekceważąco o wyroku
• dyby – 1) pas służący do opanowania agresywnego więźnia; 2) kajdanki
• dykta – denaturat
• działka – część łupu
• dziara, dziarg, dziarganka – tatuaż
• dziarga – igła do tatuowania
• dziargać (się) – tatuować (się)
• dzieciojebca – pedofil
• dźwięki – cela, w której osadzony odbywa karę dyscyplinarną, (iść na dźwięki)
• elita – grupa przywódców i aktywistów wśród grypsujących
• fachura – 1) żart. podziwiany, doświadczony więzień; 2) szyderczo młody, niedoświadczony więzień
• fajans – przedmioty produkowane przez więźniów, użytkowe lub ozdobne, służące do handlu i przekupywania personelu
• fakir – 1) więzień o znacznej sile, dużej odwagi, znany z wyczynów; 2) nazwa tatuażu (głowa w turbanie)
• farbka – barwnik używany do robienia tatuaży
• farby puszczanie – zdrada, wydanie kogoś
• filować – wyglądać czegoś lub kogoś (zwłaszcza policji), podglądać, obserwować
• filunek – obserwacja
• firanki – kraty więzienne
• frajer – osoba niższej kategorii; każdy, kto nie jest członkiem danej grupy
• frajer w porządku – więzień nienależący do danej grupy, ale lojalny wobec niej
• frajernia, frajerska cela – cela lub część celi zamieszkana przez frajerów
• frajerska pogoda – brzydka, nieprzyjemna pogoda
• garować za damski chuj – siedzieć w więzieniu niesłusznie
• generał – stopień w hierarchii subkultur więziennych (odbył karę co najmniej 11 lat więzienia)
• getto – 1) wydzielona część oddziału w zakładzie karnym, w której znajdują się małe cele oraz cele dyscyplinarne
• gierka – zabawa grupy więźniów uprzykrzająca życie współwięźniowi
• gitny – dobry, porządny
• gol – 1) stosunek płciowy; 2) akt masturbacji
• górnik – czynny homoseksualista
• grzechomierz – penis
• grzmocić – uprawiać seks
• haft – kłamstwo, czcze przechwałki
• hafty – 1) tatuaże; 2) kłamstwa
• harem – część celi zamieszkana przez cweli; więźniowie udają się tam, aby zaspokoić popęd płciowy
• herbatnik – więzienny przyjaciel
• herod – starszy wiekiem więzień
• holownik psów – psycholog
• homo homini lupus (łac. człowiek człowiekowi wilkiem) – przestrzeżenie przed naiwnością, często jako tatuaż
• hycel – psycholog
• iść na jamę kopsnąć szluga na warze – iść zapalić papierosa
• jamienator – człowiek niezniszczalny
• jaskółka – 1) najniższe łóżko w trzypoziomowym łóżku piętrowym3) symbol wolności (często motyw tatuażu)
• kaplica – 1) klęska; 2) kara śmierci
• kasiarz – 1) specjalista od zamków; 2) złodziej okradający kasy pancerne
• kasiarz dzienny – legalny specjalista od zamków (rzemieślnik)
• kasiarz nocny – włamywacz, który potrafi sforsować każdy zamek
• kaszanka – pocięcie ciała, które wywołało obfite krwawienie
• kat katom – nazwa tatuażu, oznacza zemstę wobec prześladowców
• klatka – 1) więzienie; 2) cela; 3) specjalna cela dyscyplinarna zabezpieczona dodatkowo siatką; 4) plac do spacerowania o niewielkiej powierzchni
• kolekcjoner – nazwa tatuażu w postaci kobiet; symbol kobieciarza
• kołować czaju – przemycać herbatę
• kołowrót – plac do spacerowania
• kotki – nazwa tatuaży: 1) na kostkach nóg – symbol bezszelestnego poruszania się w trakcie dokonywania przestępstwa, niezostawiania śladów; 2) na sutkach – symbol lesbijki (subkultury więziennej kobiet)
• kropka – nazwa tatuażu; umieszczona w różnych miejscach ma różne znaczenia
• królewski sznit, królewski sznyt' – blizna po akcie samoagresji, cięciu wzdłuż całej długości ciała (od czubka głowy po duży palec u nogi)
• królikarz – więzień siedzący w zakładzie karnym za kradzież drobnego inwentarza
• kruk – 1) ksiądz, kapelan; 2) funkcjonariusz SW
• księżyc – nazwa tatuażu, oznacza złodzieja działającego w nocy
• lacha – penis
• lachociąg – więzień wykorzystywany do zaspakajania seksualnie innych więźniów
• lafirynda – prostytutka
• lepsza rączka niż rzeżączka – powiedzenie: lepiej się masturbować niż nabawić od dziewczyny choroby wenerycznej
• lewus – więzień niegodny zaufania
• lewy – nieprawdziwy, niezaufany
• lewy pinkiel – fałszywe doniesienie na kogoś
• lustrzanka – komunikowanie się (nielegalne) za pomocą refleksów świetlnych odbijanych w lustrze
• łach – degenerat
• machora – tytoń
• małolat, małolata – więzień poniżej 21. roku życia
• mana poszła mu w ORMO – kochanka go zdradziła
• maska – twarz
• menda – 1) wesz; 2) funkcjonariusz SW
• mendówka – radiowóz patrolu policji
• mentownia – komenda, posterunek policji, areszt policyjny
• mewa, mewka – prostytutka
• męczennik – nazwa tatuażu w formie krzyża katolickiego lub kobiety z takim krzyżem w ręce, symbol więziennej martyrologii
• miecz – nazwa tatuażu, symbol siły i zemsty
• mineciarz – lubujący się w uprawianiu seksu oralnego
• mojka – 1) żyletka; 2) własnoręcznie wykonane narzędzie do okaleczenia nielubianego współwięźnia (np. ze szczoteczki do zębów, żyletka wymontowana z maszynki do golenia)
• mokra robota – przestępstwo z przelewem krwi: 1) zabójstwo; 2) ciężkie uszkodzenie ciała
• motyl – przestępca działający bezszelestnie, nie zostawiający śladów
• muzykoterapia – oralny stosunek seksualny
• na wolkę się zastawiam – przysięga
• na wolność moją jedyną – przysięga
• nabić na pal – 1) uprawiać seks; 2) zgwałcić
• nabluzgać komuś – naubliżać komuś
• narajać się – 1) mieć na coś wyjątkową ochotę; 2) wypalić wiele papierosów (ile się da)
• narkoza – spowodowanie u kogoś utraty przytomności
• narzeczona – 1) obelga; 2) kobieta opiekująca się więźniami (osoba spoza więzienia)
• niebieski ptak – nieuchwytny przestępca
• niekiepsko ma fachura; zajara, zakira i zakisi ogóra – powiedzenie: ktoś, kto jest cwany, ma dobrze; ma co palić, wypić i z kim uprawiać seks
• nielichy – dobry, ładny
• noworodek – nowy więzień
• obskoczyć po szlugu – wypalić po papierosie
• obskoczyć rakietę – dostać paczkę
• obskoczyć twardy cynk o kipiszu – otrzymać informację o planowanej rewizji
• od dzwonka do dzwonka – cała kara więzienia (bez przedterminowego zwolnienia itp.)
• od wojtka do wojtka – cała kara więzienia (bez przedterminowego zwolnienia itp.)
• ogon – 1) policjanci, którzy kogoś śledzą; 2) penis; 3) ostatnia część kary więzienia
• omega – wykształcony, inteligentny współwięzień
• ósemka – 1) wyrok 8 lat pozbawienia wolności; 2) numer celi
• pałkarz – policjant
• papierosówka – brzytwa dobrej jakości, za usługę golenia nią płaci się dodatkowo papierosami
• papuga – adwokat
• papuga trzaska dziobem – adwokat przemawia, wygłasza mowę
• park sztywnych – cmentarz
• pies – 1) policjant; 2) współpracownik policji
• pies łańcuchowy – funkcjonariusz SW
• pies na smyczy – funkcjonariusz SW
• pies ze skowyrem i haukacz – policjant z psem i adwokat
• pirat – nazwa tatuażu, symbol okrucieństwa, mściwości
• pocałunek przez kratę – widzenie
• pocałunek śmierci' – nazwa tatuażu, symbol dochowania tajemnicy i przestroga przed jej zdradzeniem
• potwór – nazwa tatuażu: groźna postać (wiking, diabeł itp.)
• prawiczek – więzień, który pierwszy raz odbywa karę
• profesor – doświadczony przestępca
• prorok – prokurator
• przybicie – 1) potwierdzenie czegoś, uderzając dłonią w dłoń rozmówcy; 2) udowodnienie czegoś w toku śledztwa lub rozprawy
• P.S.M. – popularny tatuaż, różnie rozszyfrowywany, faktycznie znaczy: Pomszczę Swoją Młodość
• P.T.C.K. – tatuaż, oznacza: Pamiętaj, Tuliła Cię Krata
• radarowiec – donosiciel
• radiola – radiowóz
• rajdowiec – złodziej samochodów
• rajskie podwórko – plac spacerowy
• rejonowy – więzień sprzątający
• rok nie wyrok, dwa lata jak za brata, a trzy lata po korytarzach się przelata – przysłowie
• róża wiatrów – nazwa tatuażu: symbol recydywy
• różaniec – 1) kajdanki; 2) alfabet migowy
• rzeźnia – sala rozpraw
• rzeźnik – lekarz w więzieniu
• skakaniec – więzień, który często prowokuje bójki
• skowerna – policja
• skowyr - pies
• smaruj styję margaryną, bo ułani jadą! – zapowiedź zbiorowego gwałtu homoseksualnego (dosł. smaruj odbyt margaryną, bo przychodzą gwałciciele!)
• sokół – nieuchwytny przestępca
• spowiednik – 1) psycholog więzienny; 2) wychowawca w zakładzie penitencjarnym
• Ś.K.I.F.H.L.I.Z. – tatuaż, skrót sentencji: Śmierć Kurwom I Frajerom Chwała Ludziom i Złodziejom (celowo jest H zamiast Ch)
• śledź – policjant, który prowadzi przesłuchanie
• ślepa robota – przestępstw bez wcześniejszego rozeznania
• ślepy skok – przestępstw bez wcześniejszego rozeznania
• T.S.M.L. – tatuaż: Tu Spędziłem Młode Lata
• ubój – zabójstwo
• udupić – 1) wpaść w kłopoty; 2) aresztować; 3) obciążyć dowodami; 4) zabić; 5) zdegradować
• ujeżdżanie – 1) stosunek homoseksualny; 2) masturbacja
• ujeżdżanie konia na oklep – masturbacja
• warunek – zwolnienie warunkowe
• wąż – nazwa tatuażu, symbol zemsty
• wąż z koroną na głowie – nazwa tatuażu, symbol zemsty dokonanej
• wizytówka – nazwa tatuaży
• wódz – pozytywnie o funkcjonariuszu SW
• z byka – głową
• z odwrotem, ze zwrotem i abarotem, z abarotem, z kołowrotem, z partagosem, ze stukotem, z wywrotem, z partagosem, i z łomotem – odpowiedzi na obelgi (gra słowna)
• zaczep – prowokator
• zważać, szamie się – ostrzeżenie, by nie korzystać z toalety w czasie spożywania posiłków
• zwijka – umieszczenie w zakładzie karnym
• zwinąć – aresztować, umieścić w zakładzie karnym
• zwrot – słowo oznaczające zwrócenie obelgi temu, kto ją wygłosił
• zwyżka – wieżyczka obserwacyjna na murze więzienia
• żar – ogień do zapalania papierosa (zapałki, zapalniczka)
• żółte papiery, żółty papier – dokumenty stwierdzające czyjąś chorobę psychiczną